Inleiding
Door de jaren heen neemt de kern van de tussenwervelschijf (nucleus pulposus)in volume af door uitdroging. Hierdoor worden we trouwens met de jaren wat kleiner.
We kunnen dit goed zien op een magnetisch resonantie (MR)beeld, met speciale gevoeligheid voor vocht.
Op dit beeld ziet U de onderste tussenwervelschijf die niet meer grijs zit, maar zwart, wat betekent dat de kern zijn vocht en dus zijn schokdempende functie kwijt is. Dit wil nog niet zeggen dat er lage rugpijn ontstaat. Dit beeld is perfect normaal en past binnen een normaal verouderingsproces. Wanneer echter ook de buitenste band van de schijf scheurtjes begint te vertonen, kan deze aanleiding geven tot lage rugpijn. Zulke scheurtjes kunnen ook op MR beelden gezien worden en zijn vaak de oorzaak van plotse hevige lage rugpijn (lumbago) met sterke bewegingsbeperking. De chronische pijn t.g.v. deze scheurtjes treedt meestal op als we al een tijdje opzijn en neemt dan toe naarmate we meer doen. Als gevolg van de discusdegeneratie wordt de hoogte van de tussenwervelschijf kleiner, waardoor de wervels wat meer op elkaar zakken en waardoor er een overbelasting bestaat van de kleine gewrichten (facetgewrichten genoemd), achteraan in de rug. Nu kunnen we stellen dat heel het mobiele segment tussen twee wervels schade ondervindt. Dit vertaalt zich meestal naar chronische lage rugpijn die vnl. uitgesproken is wanneer je opstaat en na lang zitten, liggen of staan. Wanneer je een tijdje in beweging bent gaat het beter.
Al deze problemen kunnen aanleiding geven tot pijn, met een specifieke behandeling. In extreme gevallen komen zij zelf in aanmerking voor chirurgische correctie. Voor elk van deze aandoeningen afzonderlijk is een electieve chirurgische behandeling mogelijk. Het komt er echter op aan dat door Uw arts de correcte diagnose wordt gesteld. Dit is niet steeds eenvoudig en vergt soms bijkomende onderzoeken zoals een discografie, waar we met contrastvloeistof nagaan hoever een tussenwervelschijf beschadigd is.
Chirurgische behandeling
- Beschadigde nucleus pulposus ; De nucleus pulposus op zich kan vervangen worden door een nucleus uit kunststof. Deze kan via verschillende wegen worden ingebracht. Ofwel via de buik, of via de rug of via een insnede in de lendestreek. Er wordt een kleine opening gemaakt in de annulus fibrosus, waarlangs de kapotte overblijfselen van de nucleus pulposus worden verwijderd. Vervolgens wordt de nieuwe nucleus, die een Hydrogel is verpakt in een polyethyleen jasje met dezelfde schokdempende eigenschappen als de oorspronkelijke nucleus, ter plekke ingebracht. Deze chirurgie is enkel van toepassing op de lendenwervels.
- Beschadigde discus; wanneer zowel de nucleus pulposust als de annulus fibrosust in die mate beschadigd zijn dat ze aanleiding geven tot pijn kan heel de schijf vervangen worden. De beschadigde discus wordt dan vervangen door een prothese. Deze tracht de bewegingen van een normale schijf te imiteren, doch heeft niet de schokdempende functie van een gezonde discus. Het plaatsen van deze schijf kan enkel langs voor via de buik. Deze techniek kent toepassingen t.h.v. de hals- en de lendenwervels
- Beschadigd segment (discus + facetgewrichten). Op dit ogenblik kunnen we enkel een arhtrodese uitvoeren. D.w.z. het vastzetten van het hele mobiele segment. Vergelijk het met een immobilisatie van arm of been wanneer deze gebroken zijn en dus pijn doen. Door er een plaatje op te zetten of een gipsverband aan te leggen verdwijnt de pijn. Dit doen we dan ook met een pijnlijk en versleten rugsegment. Het wordt ge?mmobiliseerd. Hiervoor zijn verschillende therapeutische opties mogelijk. In essentie komt het hierop neer dat geen beweging meer mogelijk is in het segment (twee wervels + discus+facetgewrichten), met als resultaat significant minder pijn. Deze techniek kan worden toegepast over heel de wervelkolom. In onze dienst werden en worden verschillende technieken toegepast om te kijken welke de beste is voor elk van U afzonderlijk.
De resultaten van deze studies worden bekendgemaakt op internationale congressen en gepubliceerd (zie wetenschappelijke bijdragen).
Wij werken samen met andere collega's en bio-ingenieurs aan een prothese voor de facetgewrichten. Dit zou het in theoriemoeten mogelijk maken een totaal versleten mobiel segment (discus + facetgewrichten) te vervangen door een discusprothese + twee facetprothesen. Hierdoor zou de mobiliteit terug hersteld kunnen worden. Dit is echter toekomst en waarschijnlijk nog niet van klinische toepassing in 2004.